Πώς η CIA έκανε πρωθυπουργό τον Καραμανλή

Την ιστορία την γράφουν πάντα οι νικητές και συνήθως αποδίδουν στον εαυτό τους,τους πιο βαρύγδουπους τίτλους, για να μπορούν να της ταιριάζουν. Σωτήρες, πατριώτες, ηθικοί και τις περισσότερες φορές ήρωες με αυταπάρνηση. Αρκούν όμως μερικά χαρτιά,για να αποδειχθεί πως η ιστορία δεν ήταν παρά φωνή πάνω από τα συντρίμια, που δεν είχε αντίλογο. Η περίπτωση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, που η νίκη τον καθιέρωσε ως Εθνάρχη της Ελλάδας, είναι το άβατο της νεοελληνικής ιστορίας. Η 12τομη βιογραφία του, είναι γεμάτη από «έργα και επιτεύγματα». Τον πραγματικό Καραμανλή όμως, δεν αποδίδουν ούτε οι βιογράφοι του Ινστιτούτου Καραμανλής, ούτε τα εικονίσματα που έφτιαξαν όσοι επέλεγαν να γεμίζουν με πίστη όσα αμφισβητούσε η λογική. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, δεν ήταν ο φιλόδοξος επαρχιώτης που κατάφερε με πείσμα, να γίνει πρωθυπουργός. Ήταν το αποτέλεσμα της παρασκηνιακής δράσης μυστικών υπηρεσιών δράσης μυστικών υπηρεσιών και εξωτερικών παραγόντων. Η CIA ήταν ίσως ο κυριότερος από αυτούς.

Του Κώστα Βαξεβάνη

Στη βιογραφία του Άλεν Ντιούλς, του πιο σκληρού και αδίστακτου αρχηγού της CIA,την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, υπάρχουν πολλά ιστορικά γεγονότα τα οποία φωτίζονται από μια άλλη σκοπιά. Η βιογραφία έχει γραφτεί από την ίδια τη CIA, και αποτελεί ένα είδος ευαγγελίου για τους πράκτορες και τους θιασώτες της ατλαντικής αντίληψης, οι οποίοι θεωρούν πως αυτός ο τύπος, που έβαψε τα χέρια του με το αίμα χιλιάδων ανθρώπων, ήταν απλώς ένας ιεροκήρυκας της ελευθερίας. Στη βιογραφία του, πέρα από τα στοιχεία για την οξυδέρκεια και την αυταπάρνησή του,υπάρχουν και οι επιχειρήσεις τις οποίες σχεδίασε σε ολόκληρο τον πλανήτη. Πρόκειται για τις λεγόμενες «καλυμμένες επιχειρήσεις», μέσα από τις οποίες οι ΗΠΑ ανέβαζαν και κατέβαζαν κυβερνήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο, δημιουργώντας οι ίδιες τις κατάλληλες συνθήκες. Σε αυτή λοιπόν τη βιογραφία, ως ένας από τους σταθμούς της καριέρας του Ντιούλς αναφέρεται και η τοποθέτηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή για πρώτη φορά στη θέση του πρωθυπουργού της Ελλάδας, στις 5 Οκτωβρίου του 1955. Γιατί όμως η τοποθέτηση του Καραμανλή, τον οποίο είχαν συνδέσει με τις ραδιουργίες του παλατιού και της Φρειδερίκης, να αποτελεί κάτι για το οποίο επαίρεται ο πιο σημαντικός αρχηγός της CIA; Αυτό είναι κάτι στο οποίο δεν απαντούν οι βιογράφοι, ούτε του Ντιούλς, αλλά πολύ περισσότερο, ούτε του Καραμανλή.

Ένας τρελός και Aνθέλληνας

Στις 21 Δεκεμβρίου 1958, η εφημερίδα «Νεολόγος Πατρών» έχει ένα πρωτοσέλιδο, το οποίο έμελλε να ταράξει γιακαιρό την πολιτική ζωή της Ελλάδας. Ο κεντρικός τίτλος είναι «Πώς ανήλθε ο Καραμανλής εις την Εξουσίαν». Η εφημερίδα αποδίδει στον Κωνσταντίνο Καραμανλή ενδοτικότητα στο θέμα του Κυπριακού, κατηγορώντας τον πως, σε συμφωνία με τον αγγλικό και τον αμερικανικό παράγοντα, έγινε πρωθυπουργός με αντάλλαγμα το Κυπριακό. Το πιο σημαντικό είναι πως η εφημερίδα δημοσιεύει επιστολή του πρώην βουλευτή Παναγιώτη Σωτηρόπουλου, ο οποίος υπήρξε διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Παναγιώτη Πιπινέλη, στενού συνεργάτη του Καραμανλή. Ο Σωτηρόπουλος στην επιστολή του γράφει πως ο Καραμανλής έδωσε στον Πιπινέλη ένα μνημόνιο, στο οποίο περιέγραφε τις θέσεις του για το Κυπριακό. Ο Πιπινέλης το έδωσε με τη σειρά του για να δακτυλογραφηθεί και να μεταφραστεί στα αγγλικά. Το μνημόνιο αυτό ήταν οι «εξετάσεις» του Καραμανλή προκειμένου να πάρει το χρίσμα του πρωθυπουργού. Και όλα αυτά πριν πεθάνει ο πρωθυπουργός της χώρας, στρατηγός Αλέξανδρος Παπάγος.Γράφει στην επιστολή-βόμβα ο Σωτηρόπουλος: «Ο κ. Καραμανλής, πολύ προ του θανάτου του στρατάρχου Παπάγου, αφ" ής, ως γνωστόν, να εξασφαλίση δι" αυτών, επί πλέον άλλων, και της υποστήριξης των Αμερικανών. Εκτός των άλλων επαφών, είχε από του Αυγούστου-Σεπτεμβρίου 1955 και εν συνεχεία μετά του κ. Πιπινέλη τοσαύτας μεθ" ου συνεργαζόμην, εκδίδων τα «πολιτικά Φύλλα». Ασθενούντος του στρατάρχου Παπάγου και μετά την επιστροφήν εκ Κέρκυρος
εις Αθήνας της Αυτού Μεγαλειότητος του Βασιλέως Παύλου, κατά τον μήνα Σεπτέμβριον του 1955, μετά συνεργασίαν μετά του κ. Καραμανλή, ο κ. Πιπινέλης, επιστρέψας εις το γραφείον του, μου έδωσε να αναγνώσω σημείωμα γραμμένο επί φύλλου χάρτου φέροντος έντυπον επικεφαλίδα «Υπουργείον Δημοσίων Έργων» και εις το οποίο αναφέροντο, κατεταγμέναι κατά παραγράφους, σκέψεις-προτάσεις επί της πολιτικής, η οποία θα ηκολουθείτο εν περιπτώσει σχηματισμού Κυβερνήσεως. Το σημείωμα αυτό, όπως μου είπε ο κ. Πιπινέλης, είχε συνταχθή εν συνεραγσία μετά του κ. Καραμανλή (υπουργού τότε των Δημοσίων Έργων) και αι διορθώσεις τας οποίες έφερεν ήσαν ιδιόχειρα του κ. Καραμανλή. Μεταξύ των σκέψεων προτάσεων εις 6 ή 7 κατά τον αριθμόν παραγράφους, ως ενθυμούμαι, υπήρχε και μία, η οποία αναφέρετο εις την καταπολέμησιν του κομμουνισμού και ετέρα διλαμβάνουσα ότι ΕΠΙ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΘΑ ΚΑΤΕΒΑΛΕΤΟ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΠΡΟΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΤΙΚΗΝ ΕΠΙΛΥΣΙΝ ΤΟΥΤΟΥ. Αι άλλαι παράγραφοι ανεδέροντο εις εσωτερικά οικονομικά και διοικητικά θέματα. Επρόσεξα και ενθυμούμαι τούτο, διότι εκ της Ελληνικής εις την οποίαν ήτο συντεταγμένο, ο κ. Πιπινέλης το μετέφρασεν εις την Αγγλικήν και το έδωσεν εις την δακτυλογράφο να αντιγράψει εις 3 αντίτυπα το αγγλικόν και άλλα 3 το ελληνικόν κείμενο. Με παρακάλεσε δε να επιβλέψω να κλειδώση την θύρα του γραφείου της η δακτυλογράφος και να μην κρατήσει τυχόν αντίγραφα. Καλέσας τον υπάλληλον του γραφείου του, έδωσε τον φάκελον με την εντολήν να τον παραδώσει ιδιοχείρως εις τον κ. Καραμανλήν.». Η κυβέρνηση Καραμανλή αντέδρασε στις κατηγορίες Σωτηρόπουλου και διέψευσε πως ο Καραμανλής σχεδίαζε με ξένες δυνάμεις να αναλάβει την πρωθυπουργία πριν ακόμη πεθάνει ο πρωθυπουργός
Παπάγος. Ο Σωτηρόπουλος, μέσα από μία επιθετική επικοινωνιακή πολιτική της εποχής, σχεδόν χαρακτηρίστηκε τρελός και ανθέλληνας, απέναντι σε έναν ελπιδοφόρο πολιτικό όπως ο Καραμανλής.

Βασιλικά ψέματα και σχεδιασμοί με τη CIA

Στις 4 Οκτωβρίου 1955, ο στρατάρχης Αλέξανδρος Παπάγος, πρωθυπουργός και ηγέτης του «Λαϊκού Συναγερμού», του κόμματος της ελληνικής δεξιάς, πεθαίνει μετά απόπολύμηνη ασθένεια. Ο βασιλιάς Παύλος καλεί τον Στέφανο Στεφανόπουλο, τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υποψήφιο πρωθυπουργό, και του ανακοινώνει πως σε τρεις μέρες η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος θα εκλέξει τον νέο πρωθυπουργό. Την άλλη μέρα, όμως, ο νεαρός υπουργός Δημοσίων Έργων Κωνσταντίνος Καραμανλής παίρνει από τον βασιλιά εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, παρακάμπτοντας τις δυο μεγάλες μορφές του κόμματος και αντιπροέδρους της κυβέρνησης: Τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο και τον Στέφανο Στεφανόπουλο.
Στις 5 Οκτωβρίου ο Καραμανλής ορκίζεται πρωθυπουργός. Η πρωτοφανής πολιτική ανατροπή χαρακτηρίζεται από τα πολιτικά κόμματα της εποχής ως παρέμβαση του παλατιού υπέρ του εκλεκτού της Φρειδερίκης. Ως σήμερα αυτή η «ιστορική» αντίληψη είναι κυρίαρχη. Τα αρχεία όμως της CIA αποδεικνύουν πλέον πως ο Καραμανλής αναρριχήθηκε στην πρωθυπουργία μετά από σημαντικές διαβουλεύσεις με τους Αμερικανούς, οι οποίοι διαπραγματεύονταν μαζί του για το αν ήθελε να συμμετέχει σε μεταβατική κυβέρνηση ή να γίνει πρωθυπουργός, και κατέληξαν σε αυτόν, παίρνοντας μάλιστα διαβεβαιώσεις για θάψιμο του βασικού εθνικού προβλήματος της εποχής: Του Κυπριακού. Το 1955 στην Κύπρο έμπαινε ανοιχτά το θέμα της αυτοδιάθεσης και της απαλλαγής από τη βρετανική κατοχή. Ο Παπάγος θεωρούσε πως είναι αναγκαία η προσφυγή στον ΟΗΕ για την αντιμετώπιση του προβλήματος της Κύπρου ως προβλήματος αυτοδιάθεσης μέσα στα διεθνή πλαίσια. Αυτό ήταν κάτι που δεν επιθυμούσαν οι Βρετανοί. Δεν ήθελαν να χάσουν την Κύπρο, με την οποία έλεγχαν τη Μέση Ανατολή. Οι ΗΠΑ, αποδεχόμενες τη θέση της Βρετανίας, προσπαθούσαν να εμποδίσουν την εγγραφή του Κυπριακού στον ΟΗΕ. Ο Παπάγος ήταν κατάκοιτος όταν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Στ. Στεφανόπουλος διαμήνυσε στους Αμερικανούς πως η μη εγγραφή του
Κυπριακού στον ΟΗΕ θα δημιουργούσε προβλήματα στην κοινή γνώμη στην Ελλάδα και προβλήματα στη Συμμαχία. Απείλησε μάλιστα τον βασιλιά Παύλο με παραίτηση. Οι ΗΠΑ έβαλαν τον Στεφανόπουλο στη μαύρη λίστα και ξεκίνησαν την αναζήτηση προσώπου που, ως διάδοχος του Παπάγου, θα ακολουθούσε τον δικό τους σχεδιασμό για το Κυπριακό.
Μεθοδεύτηκε μάλιστα η τριμερής συνάντηση στο Λονδίνο με τη συμμετοχή της Τουρκίας. Η ελληνική πλευρά αντέδρασε στη συμμετοχή της Τουρκίας σε συνάντηση για το κυπριακό, αφού εκείνη την εποχή η Τουρκία, με μια μικρή τυορκοκυπριακή κοινότητα στο νησί, δεν είχε ρόλο. Οι ΗΠΑ θεωρούσαν πως έπρεπε να σχηματιστιεί μια μεταβατική κυβέρνηση στην Ελλάδα, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο, μετά τον θάνατο του Παπάγου ή εξαιτίας των εξελίξεων για το Κυπριακό, να ανέβει η ελληνική αριστερά. Τα αρχεία της CIA είναι γεμάτα με αναφορές των στελεχών της στην Αθήνα, που αναφέρονται σε συναντήσεις τους με τον Καραμανλή και τον από κοινού σχεδιασμό για την ανάληψη της εξουσίας. Σε ένα από τα τηλεγραφήματα η πρεσβεία στην Αθήνα ενημερώνει για τη συνάντηση με τον Καραμανλή και περιγράφει τι είναι αυτό που ζητά: «Συμφωνώ πως ιδανικά θα ήταν η καλύτερη λύση εάν ο Καραμανλής συνέχιζε να υπηρετεί σε μια μεταβατική κυβέρνηση. Ωστόσο ο Καραμανλής αντιτίθεται σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, επειδή στην ουσία θεωρεί πως αυτό θα τον εμποδίσει να γίνει πρωθυπουργός, και πρέπει να λάβουμε υπόψη πολύ σοβαρά αυτή την εκτίμησή του». Ο Έλληνας υπουργός μεταφέρει τις φιλοδοξίες του στην αμερικανική πρεσβεία και από κοινού σχεδιάζει το πολιτικό του μέλλον. Απ" ό,τι φαίνεται από τις αναφορές της πρεσβείας προς την Ουάσιγκτον αλλά και του σταθμάρχη της CIA Άλφρεντ Άλμερ, ο Καραμανλής διατηρεί προσωπική σχέση μαζί τους και οι Αμερικανοί πιέζουν ακόμη και το παλάτι με το όνομα «Καραμανλής». Ο ρόλος των μυστικών υπηρεσιών σε όσα διαδραματίζονται τον Σεπτέμβριο του 1955 σε Ελλάδα, Κύπρο και Τουρκία είναι, όπως αποδεικνύεται, καθοριστικός.
Στις 6 Σεπτεμβρίου μια βόμβα εκρήγνυται στο σπίτι του Κεμάλ Ατατούρκ στη Θεσσαλονίκη. Σήμερα είναι γνωστό πως ο δράστης ήταν στέλεχος των μυστικών υπηρεσιών της Τουρκίας. Ως απάντηση στην Κωνσταντινούπολη ξεκινά πογκρόμ κατά της ελληνικής μειονότητας. Παρότι στην Κύπρο δεν υπάρχει καμία αντιπαλότητα μεταξύ Τουρκοκύπριων και Ελληνοκύπριων, οι ορδές στην Κωνσταντινούπολη υποστηρίζουν πως απαντούν στις σφαγές των Τουρκοκύπριων στην Κύπρο. Έτσι η Τουρκία, όπως ακριβώς ήθελαν ΗΠΑ και Βρετανία, καθίσταται παράγοντας του Κυπριακού. Ο Στεφανόπουλος επιμένει στη διεθνοποίηση του θέματος μέσω του ΟΗΕ, αλλά οι Αμερικανοί επιδιώκουν άλλη «λύση» και σίγουρα άλλου είδους πρωθυπουργό.
Στις 22 Σεπτεμβρίου ο αρχηγός της CIA Άλεν Ντιούλς στέλνει στον υπουργό Εξωτερικών και αδελφό του, Φόστερ Ντιούλς, ένα άκρως απόρρητο υπόμνημα με πληροφορίες από συναντήσεις αμερικανών πρακτόρων στην Ελλάδα, με τον Παύλο, τη Φρειδερίκη και τον υπουργό Δημοσίων Έργων Καραμανλή. Πιθανός αποστολέας των πληροφοριών του υπομνήματος είναι ο σταθμάρχης της CIA στην Αθήνα Άλφρεντ Άλμερ. Σε αυτό το υπόμνημα, που δεν διανέμεται στην υπηρεσία αλλά έχει ειδικό χειρισμό, ο Καραμανλής συνομιλεί μαζί τους ως ο «πρωθυπουργός» που υπόσχεται να βάλει το Κυπριακό στο ράφι και μάλιστα «με τιμή», δηλαδή χωρίς να βλάψει την εικόνα του ώστε να μπορεί να εστιάσει σε εγχώρια οικονομικά προβλήματα. Η ανάγνωση όλου του εγγράφου έχει σημασία για να καταλάβει κάποιος όχι μόνο τη σχέση του Καραμανλή με τις υπηρεσίες των ΗΠΑ, αλλά και εκείνη του παλατιού.

Κυπριακό στο ράφι

Η έκθεση του διοικητή της CIA για τιςυποσχέσεις Καραμανλή και την προώθησή του στην πρωθυπουργία: Ο Παπάγος ζει ακόμη, οι δύο διάδοχοί του Στεφανόπουλος και Κανελλόπουλος διεκδικούν με την πολιτική τους πορεία την πρωθυπουργία. αλλά οι Αμερικανοί έχουν προκρίνει τον Καραμανλή. Η φράση θα βάλει το Κυπριακό στο ράφι shelving) και μάλιστα με την ειρωνική προσθήκη «με τιμή» (σε εισαγωγικά), ικανοποιώντας δηλαδή ταυτόχρονα το εθνικό αίσθημα. Μερικά χρόνια αργότερα ο Καραμανλής θα υπογράψει τις συνθήκες της Ζυρίχης και του Λονδίνου, που είχαν χαρακτηριστεί από τον κυπριακό ελληνισμό και την ελλαδική αντιπολίτευση ως προδοτικές. Χρόνια αργότερα ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο επικρατέστερος για την πρωθυπουργία, ο οποίος έχασε από τις μηχανορραφίες της CIA, δήλωσε:
«Δεν επεχειρήθη από την ημέραν του Χαρ. Τρικούπη νόθευσις τουδημοκρατικού μας πολιτεύματος, οία η σημειούμενη, διαρκώς επιδεινούμενη από του Οκτωβρίου του 1955. Παρεβιάσθησαν αυταί αύται αι ηθικαί προϋποθέσεις της λειτουργίας του… Δυστυχώς από του Οκτωβρίου του 1955 επεκράτησαν οι σκοτεινοί θάλαμοι των παρασκηνίων…». Ο τρόπος που οι ΗΠΑ χειρίζονταν τους πολιτικούς και έπαιρναν τις αποφάσεις φαίνονται και από ένα άλλο τηλεγράφημα, της 29ης Σεπτεμβρίου. Σε αυτό το τηλεγράφημα παίρνουν την απόφαση να τελειώνουν με τον Παπάγο, προχωρώντας στη διάδοχη κατάσταση (Καραμανλής), αλλά αυτός πεθαίνει.

Ο Άλμερ, ο Νιάρχος και ο Ωνάσης

Ο σταθμάρχης της CIA Άλφρεντ Άλμερ, προσωπικός φίλος του Καραμανλή, διατηρούσε πολύ καλές σχέσεις με τον
διευθυντή της CIA Άλεν Ντιούλς. Ο Ντιούλς συνήθιζε να βλέπει την Ελλάδα και την Ευρώπη ως ένα πεδίο καλυμμένων επιχειρήσεων. Δεν έδειχνε κανένα δισταγμό στο να παρέμβει. Το δίκτυο που έστησε ο Ντιούλς με τον ελληνοαμερικανό πράκτορα Καραμεσίνη και τον Άλμερ έπαιξε τα επόμενα χρόνια καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των πολιτικών πραγμάτων στην Ελλάδα. Στη μέση του τριγώνου υπήρχε ο ελληνοαμερικανός Τόμας Πάππας, ο οποίος έως τηδεκαετία του '70 αναλάμβανε δουλειέςτης CIA εμφανιζόμενος ως ένας λομπίστας επιχειρηματίας. Ο Άλμερ ήταν αυτός που είχε αναλάβει την επικράτηση και την αποδοχή του Καραμανλή στον χώρο του κόμματός του, στο οποίο ήταν ουσιαστικά νεοσός. Η επιχείρηση του Άλμερ προέβλεπε τη χρησιμοποίηση τμήματος του εφοπλιστικού κεφαλαίου στην Ελλάδα για την αποδοχή του Καραμανλή στο κόμμα του. Είναι εντυπωσιακό πως 82 βουλευτές του «Συναγερμού», οι οποίοι είχαν υπογράψει υπόμνημα υποστήριξης του Στεφανόπουλου για την πρωθυπουργία, απέσυραν τελικά τη διαμαρτυρία τους. Ο εγκέφαλος της επιχείρησης επικράτησης του Καραμανλή διεκδίκησε την αρχηγία της CIA ανεπιτυχώς και εγκατέλειψε την υπηρεσία για να δουλέψει στο πλευρό του έλληνα εφοπλιστή Σταύρου Νιάρχου. Ο Νιάρχος, ο οποίος επίσης είχε σχέσεις με τον Άλεν Ντιούλς, ήταν αυτός που τον έπεισε πως ο Αριστοτέλης Ωνάσης ήταν ο κοινός τους εχθρός. Έτσι ο Ντιούλς, το 1954, ανακοίνωσε στη CIA το σχέδιο εξόντωσης του Ωνάση,ο οποίος είχε εξασφαλίσει την αποκλειστική μεταφορά των πετρελαίων από τη Σαουδική Αραβία.
H CIA φρόντιζε να καθορίζει τα πολιτικά και επιχειρηματικά πράγματα στην Ελλάδα, αλλά το κυριότερο, να «ξεπλένει» όσους δέχονταν να συμμετέχουν στους σχεδιασμούς της.Τα στοιχεία για τη σχέση του Καραμανλή με τη CIA είναι από τα ανοιχτά αρχεία της υπηρεσίας. Μπορεί λοιπόν κάποιος να τα βρει σχετικά εύκολα. Είναι ωστόσο εντυπωσιακό πως, παρότι «ανοιχτά αρχεία», δεν έχουν ανατρέψει την επίσημη ιστορία για ένα νεαρό πολιτικό από το Κιουπκόι των Σερρών, που κατέβηκε στην Ελλάδα για να την κατακτήσει. «Ανήκουμε εις την Δύσην», έλεγε τα χρόνια μετά τη μεταπολίτευση ο Καραμανλής. Και είναι βέβαιο πως είχε κάθε λόγο να το λέει.

*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο 10ο τεύχος του περιοδικού HOT DOC που κυκλοφόρησε το Σεπτέμβριο.

http://www.koutipandoras.gr/?p=28933

Wie hat sich die CIA Ministerpräsident Karamanlis

Ambitious A.I. project aims to accurately model the brain of a honey bee

Staff in the Department of Computer Science and the University of Sussex are embarking on an ambitious project to produce the first accurate computer models of a honey bee brain in a bid to advance our understanding of artificial intelligence (A.I.), and how animals think.

The team will build models of the systems in the brain that govern a honey bee's vision and sense of smell. Using this information, the researchers aim to create the first flying robot able to sense and act as autonomously as a bee, rather than just carry out a pre-programmed set of instructions.

If successful, this project will meet one of the major challenges of modern science: building a robot brain that can perform complex tasks as well as the brain of an animal. Tasks the robot will be expected to perform, for example, will include finding the source of particular odours or gases in the same way that a bee can identify particular flowers.

It is anticipated that the artificial brain could eventually be used in applications such as search and rescue missions, or even mechanical pollination of crops.

Dr James Marshall, leading the £1 million Engineering and Physical Sciences Research Council (EPSRC) funded project in Sheffield, said, "The development of an artificial brain is one of the greatest challenges in artificial intelligence. So far, researchers have typically studied brains such as those of rats, monkeys, and humans, but actually 'simpler' organisms such as social insects have surprisingly advanced cognitive abilities."

Called 'Green Brain,' and partially supported with hardware donated by NVIDIA Corporation, the project invites comparison with the IBM-sponsored Blue Brain initiative, which is developing brain modelling technologies using supercomputers with the ultimate goal of producing an accurate model of a human brain.

The development of an artificial brain is one of the greatest challenges in artificial intelligence.

Dr James Marshall 

The hardware provided by NVIDIA is based on high-performance processors called 'GPU accelerators' that generate the 3D graphics on home PCs and games consoles and power some of the world's highest-performance supercomputers. These accelerators provide a very efficient way of performing the massive calculations needed to simulate a brain using a standard desktop PC – rather than on a large, expensive supercomputing cluster.

"Using NVIDIA's massively parallel GPU accelerators for brain models is an important goal of the project as they allow us to build faster models than ever before," explained Dr Thomas Nowotny, the leader of the Sussex team. "We expect that in many areas of science this technology will eventually replace the classic supercomputers we use today."

Not only will this pave the way for autonomous flying robots, but we also believe the techniques we will be using will be widely useful to other brain modelling and computational neuroscience projects

Dr Thomas Nowotny

Green Brain's researchers anticipate that developing a model of a honey bee brain will offer a more accessible method of driving forward our knowledge of how a brain's cognitive systems work, leading to advances in understanding animal and human cognition. "Because the honey bee brain is smaller and more accessible than any vertebrate brain, we hope to eventually be able to produce an accurate and complete model that we can test within a flying robot," said Dr Marshall.

"Not only will this pave the way for many future advances in autonomous flying robots, but we also believe the computer modelling techniques we will be using will be widely useful to other brain modelling and computational neuroscience projects", added Dr Nowotny.

Alongside this, the research is expected to provide a greater understanding of the honey bee itself. Because of their role as pollinators, honey bees are vital to many ecosystems, yet their declining population in recent years has given scientists cause for concern. Green Brain's modelling could help scientists to understand why honey bee numbers are dwindling and also contribute to the development of artificial pollinators, such as those being researched by the National Science Foundation-funded Robobees project, led by Harvard University.

http://dmtrk.com/AJFCEalumninewsletterAutumn2012/H9H-JJ3-5632DBMCA5/BeeBrain.aspx

Ambitious A.I. project aims to accurately model the brain of a honey bee

ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ - ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΗΣ ΕΛΒΕΤΙΑΣ

Του Β. Βιλιαρδου

Είναι ίσως σκόπιμο να αναλύσουμε σε γενικές γραμμές πως λειτουργεί η δημοκρατία της Ελβετίας, έτσι ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα, ποια οφείλουν να είναι τα επόμενα στάδια εξέλιξης της χώρας μας.

Κατ' αρχήν λοιπόν, η σημερινή Ελβετία αποτελείται από 20 καντόνια και 6 «ημικαντόνια», διαφορετικής έκτασης πληθυσμού και οικονομικής δομής μεταξύ τους (με 3.000 κοινότητες).


Το κάθε ένα από τα 26 καντόνια και ημικαντόνια έχει το δικό του Σύνταγμα, τα δικά του Δικαστήρια, τη δική του Κυβέρνηση, το δικό του Κοινοβούλιο και τη δική του Αστυνομία. Η πολύπλοκη αυτή δομή έχει σαν αποτέλεσμα την ύπαρξη διαφορετικών νόμων, οι οποίοι συνήθως εξισορροπούνται μεταξύ τους, έτσι ώστε να λειτουργεί το σύστημα στο σύνολο του – περισσότερο μετά από συμφωνίες των καντονιών και λιγότερο με τη βοήθεια ομοσπονδιακών νομοθετημάτων.

Το βασικότερο χαρακτηριστικό της άμεσης δημοκρατίας της χώρας είναι τα συχνά (αρκετές φορές εντός του ίδιου έτους) δημοψηφίσματα, τα οποία αφορούν νόμους και νομοσχέδια – σε επίπεδο κοινοτήτων, επίσης τον προϋπολογισμό (έσοδα και έξοδα).

Κατά τη διάρκεια ενός «δημοψηφιστικού» Σαββατοκύριακου, αποφασίζεται συχνά για περισσότερα από δέκα διαφορετικά θέματα, τα οποία συμπεριλαμβάνουν «ερωτήματα» της ομοσπονδίας, των καντονιών και των κοινοτήτων.

Το ομοσπονδιακό Σύνταγμα, όπως επίσης το Σύνταγμα των καντονιών, καθορίζει επακριβώς το είδος των νόμων, καθώς επίσης των υπολοίπων αποφάσεων (νομοσχεδίων κλπ), οι οποίοι (οποίες) υπάγονται υποχρεωτικά σε δημοψηφίσματα. Για όλους τους εναπομένοντες νόμους ή αλλαγές νόμων, για αυτούς δηλαδή που δεν υπάγονται σε δημοψηφίσματα, είναι δυνατόν, εντός τριών μηνών από την ψήφιση τους εκ μέρους του εκάστοτε Κοινοβουλίου, να απαιτηθεί από τους Πολίτες η διενέργεια δημοψηφίσματος – υπό την προϋπόθεση να συγκεντρωθούν 50.000 υπογραφές, μεταξύ αυτών που έχουν το εκλογικό δικαίωμα. Ίσως οφείλουμε να σημειώσομε εδώ ότι, στην Ελβετία επιτρέπεται η ταχυδρομική ψήφος (υποθέτουμε σύντομα και η ηλεκτρονική), έτσι ώστε να διευκολύνονται οι Πολίτες στην εξάσκηση των εκλογικών τους δικαιωμάτων.

Το ίδιο ισχύει και για τις αποφάσεις των καντονιών ή των κοινοτήτων – όπου όμως ο αριθμός των απαιτουμένων υπογραφών είναι ανάλογα μικρότερος. Στις πολύ μικρές κοινότητες δεν υπάρχει «κοινοβούλιο», οπότε οι εκλογείς συζητούν και αποφασίζουν κατά τη διάρκεια των «κοινοτικών συγκεντρώσεων», οι οποίες λαμβάνουν χώρα πολλές φορές εντός του ιδίου έτους.

Επειδή, μέσα σε μία άμεση δημοκρατία, οι νόμοι, οι οποίοι ψηφίζονται από το Κοινοβούλιο, μπορούν να καταργηθούν με τη βοήθεια της συλλογής υπογραφών εναντίον τους, οπότε ακολουθεί δημοψήφισμα, γίνεται εκ των πρότερων προσπάθεια, πριν ακόμη δηλαδή ψηφιστούν, να εξασφαλισθεί η συμφωνία της πλειοψηφίας των εκλογέων – με αποτέλεσμα να υπάρχουν αρκετοί συμβιβασμοί, έτσι ώστε να λαμβάνονται υπ' όψιν τα συμφέροντα όλων.

Στα πλαίσια αυτά η κυβέρνηση, πριν ακόμη συντάξει τους νόμους, διενεργεί έρευνες μεταξύ όλων των κομμάτων, των κοινωνικών ομάδων, των εμπορικών συνδέσμων, των συνδικαλιστικών οργανώσεων, των θρησκευτικών συλλόγων κλπ, έτσι ώστε να σφυγμομετρήσει την κοινή γνώμη.

Επειδή λοιπόν σε μία άμεση δημοκρατία οι νόμοι ελέγχονται από όλους τους Πολίτες, το κοινό συμφέρον ευρίσκεται σε πρώτη θέση – ενώ η «συντεχνιακή» ικανοποίηση των πολιτικών κομμάτων ή άλλων ομάδων μεταξύ τους, έρχεται σε δεύτερη μοίρα.Συνεχίζοντας, με τη συγκέντρωση 100.000 υπογραφών από το εκλογικό σώμα, μπορεί να απαιτηθεί η αλλαγή του Συντάγματος σε ομοσπονδιακό επίπεδο – σε επίπεδο καντονιών, οι απαιτούμενες υπογραφές είναι λιγότερες. Σε σχέση δε με κάθε πρωτοβουλία των Πολιτών είναι υποχρεωτικά τα δημοψηφίσματα, ακόμη και αν διαφωνεί η κυβέρνηση ή το κοινοβούλιο. Εν τούτοις, το κοινοβούλιο έχει τη δυνατότητα να αντιπροτείνει κάτι άλλο στους Πολίτες, για το οποίο είναι τότε υποχρεωμένοι να ψηφίσουν.

Σε αντίθεση τώρα με τα απλά νομοθετήματα, η αλλαγή του Συντάγματος σε ομοσπονδιακό επίπεδο απαιτεί, εκτός από την πλειοψηφία των εκλογέων, επίσης την πλειοψηφία των καντονιών – κάτι που πρακτικά έχει αποδειχθεί μεγαλύτερο εμπόδιο. Το ομοσπονδιακό κοινοβούλιο τώρα αποτελείται από δύο μέρη:

(α) Από το Εθνικό Συμβούλιο (τη μεγάλη Βουλή), στο οποίο εκπροσωπούνται όλοι οι Πολίτες ισότιμα. Ο αριθμός των εδρών του έχει περιορισθεί στις 200, κάτι που σημαίνει ότι υπάρχει ένας βουλευτής ανά 35.000 εκλογείς. Κάθε καντόνι αποτελεί έναν εκλογικό τομέα και εκλέγει έναν τουλάχιστο εκπρόσωπο – ενώ η εκλογική θητεία ανέρχεται σε τέσσερα έτη.

(β) Από το Τοπικό Συμβούλιο (τη μικρή Βουλή), στο οποίο εκπροσωπούνται όλα τα καντόνια – όπου το κάθε ένα στέλνει δύο εκπροσώπους, ενώ τα «ημικαντόνια» από έναν. Τα μέλη του τοπικού συμβουλίου εκλέγονται με το Δίκαιο των καντονιών, ενώ η θητεία τους μπορεί (χωρίς όμως να είναι υποχρεωτικό) να είναι η ίδια με αυτήν του Εθνικού Συμβουλίου.

Το «αξίωμα» του βουλευτή στην Ελβετία δεν θεωρείται ως κύρια απασχόληση – οπότε οι αμοιβές που λαμβάνουν οι βουλευτές είναι ελάχιστες, με αποτέλεσμα να είναι υποχρεωμένοι να εργάζονται στο επάγγελμα τους, για να συντηρηθούν.

Παρά το ότι λοιπόν οι απαιτήσεις των κοινοβουλευτικών δραστηριοτήτων είναι πολύ μεγάλες, οπότε οι βουλευτές είναι αναγκασμένοι να δαπανούν πολλές ώρες, οι Ελβετοί δεν θέλουν να υιοθετήσουν ένα «επαγγελματικό κοινοβούλιο» – θεωρώντας πολύ σωστά ότι έτσι, χωρίς να είναι επαγγελματικό δηλαδή, λειτουργεί περισσότερο προς όφελος των Πολιτών.

Τα μέλη της ομοσπονδιακής κυβέρνησης δεν εκλέγονται από τους Πολίτες, αλλά από το Κοινοβούλιο – τόσο από το Εθνικό, όσο και από το Τοπικό, κατά τη διάρκεια μίας κοινής συνεδρίασης τους. Τα επτά μέλη της κυβέρνησης (δύο από το κόμμα των ελευθέρων δημοκρατών, δύο από το χριστιανοδημοκρατικό, δύο από το σοσιαλιστικό και ένα από το SVP), το κάθε ένα εκ των οποίων διοικεί κάποιο υπουργείο, σχηματίζουν μία «συναδελφική Αρχή» (η διακομματική «συναίνεση» είναι εκ των πραγμάτων δεδομένη), η οποία λαμβάνει όλες τις σημαντικές κυβερνητικές αποφάσεις, κατά τη διάρκεια των εβδομαδιαίων συναντήσεων της.

Ο Πρόεδρος (πρωθυπουργός) της κυβέρνησης εκλέγεται κάθε χρόνο όπου, με βάση άγραφους κανόνες, όλα τα μέλη της εκάστοτε κυβέρνησης ασκούν την εξουσία του Προέδρου, ο ένας μετά τον άλλον (rotation principle). Ο εκάστοτε Πρόεδρος διευθύνει τις συνεδριάσεις της κυβέρνησης, ίσος μεταξύ ίσων, ενώ αντιπροσωπεύει τη χώρα σε επίσημες δραστηριότητες, είναι υπεύθυνος για την καθιερωμένη ομιλία του νέου έτους κλπ. Όμως, δεν υποδέχεται μόνο αυτός τους ξένους εκπροσώπους άλλων κυβερνήσεων, αλλά όλη η κυβέρνηση μαζί.

Τα κοινοβούλια των καντονιών αποτελούνται από ένα σώμα (μεγάλη βουλή), ενώ διαθέτουν 100-200 βουλευτές, οι οποίοι εκλέγουν την κυβέρνηση του καντονιού, όπως συμβαίνει με την ομοσπονδιακή. Τέλος, ένα μέρος των 3.000 κοινοτήτων της Ελβετίας ειδικά οι πόλεις, διαθέτουν ένα κοινοτικό κοινοβούλιο – συνήθως με λιγότερους από 50 βουλευτές.

Η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ

Έχουμε την άποψη ότι, η ανάγκη αναθεώρησης του εκ φύσεως διεφθαρμένου πολιτεύματος της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας (άρθρο μας), πρέπει να είναι εν πρώτοις προς την κατεύθυνση της συμμετοχικής δημοκρατίας, η οποία ορίζεται ως εξής:

"Η συμμετοχική δημοκρατία είναι ένας τύπος φιλελεύθερης δημοκρατίας, η οποία δίνει έμφαση στην ευρεία εμπλοκή των πολιτών στην διεύθυνση και διαχείριση των πολιτικών υποθέσεων.

Αν και η ετυμολογία υπονοεί ότι, όλα τα πολιτεύματα που αξίζουν την ονομασία «δημοκρατία» στηρίζονται στη συμμετοχή των πολιτών, οι παραδοσιακές αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες τείνουν να περιορίζουν τη συμμετοχή αυτή στην ανάδειξη αντιπροσώπων, οι οποίοι αποφασίζουν για όλα τα ζητήματα, εγκαταλείποντας έτσι τη διακυβέρνηση σε μία επαγγελματική ολιγαρχία – πολύ συχνά δε, σε έναν «κομματικό» δικτάτορα-πρωθυπουργό. Η συμμετοχική δημοκρατία προσπαθεί να εισάγει σε αυτό το σύστημα κάποια χαρακτηριστικά άμεσης δημοκρατίας, συνήθως σε φιλελεύθερο πλαίσιο, έτσι ώστε να διευρύνει το πλήθος των ανθρώπων που έχουν πρόσβαση στις πολιτικές διεργασίες λήψης αποφάσεων, αλλά και να εμβαθύνει αυτήν την πρόσβαση".

ΠΗΓΗ: http://www.tsantiri.gr/

A response to the review by Joseph A. Tainter of Historical Dynamics

A response to the review by Joseph A. Tainter of Historical Dynamics

("Plotting the downfall of society," Nature 427:488"489)

by Peter Turchin, February 2004

I would like to begin by thanking Joseph Tainter for writing the review of my book (even if I wish it would be a different review), and I hope that he will take my criticisms below as not an ad hominem attack, but as an honest effort to advance our understanding of historical dynamics. This response has two parts: first, I address several specific points made by Tainter, and second, I challenge Tainter to a test comparing the ability of our theories to make scientific predictions.

Specific points

1. Tainter writes: "Turchin attempts in this book to develop quantitative cyclical theory"

"Cyclical" is not correct, because my goal is to develop dynamical theory. Cycles is just one of many possible kinds of dynamics; I did not focus on cycles to the exclusion of everything else. In fact, as a dynamicist I abhor the usual run of the mill of cyclical theories in history, from astrological and numerological to "physiological" (where societies "senesce"). All such theories impose cycles on history by fiat , whereas in nonlinear dynamics we begin by making assumptions about how different variables interact with each other, and then investigate how the resulting dynamics arise as a macro-consequence of micro-mechanisms.

2. Tainter: "Turchin bases his 'mature' approach on the work of the fourteenth-century Arab historian Ibn Khaldun, who sought to explain why desert nomads topple North African dynasties. Ibn Khaldun argued that the founders of dynasties rule well and tax lightly. Succeeding generations, though, develop a taste for luxury, resulting in higher taxation and declining welfare. Late-phase dynasties are challenged by desert nomads who have high degrees of asabiya, defined as collective solidarity or a capacity for collective action. Nomads with asabiya topple dynasties that lack it, starting the cycle anew. Ibn Khaldun perhaps meant his theory as a critique, but Turchin takes it literally."

Au contraire! First, read my assessment of Ibn Khaldun's theory on p. 40 of Historical Dynamics . I believe the text there makes it very clear that I do not take Ibn Khaldun's theory literally. Second, when I get to the nuts and bolts of my theory of asabiya (yes, I do like Ibn Khaldun's term and I adopt it, but I redefine it to suit my purposes, see the terminological note on p. 45) I develop it from the basis of the theory of multilevel selection in social evolution (see Chapter 4).

3. Tainter: "In his 'metaethnic frontier theory,' Turchin proposes that areas where imperial frontiers coincide with major ethnic boundaries function as 'asabiya incubators'. High asabiya allows a peripheral people to expand as an old empire contracts. Turchin builds this idea into quantitative simulations of expansion and contraction in European territorial history from AD 500 to 1900."

There is some mix-up here. I do show simulation results in Chapter 4 to illustrate the dynamical theory I develop there. But in Chapter 5 devoted to territorial dynamics of Europe , 500"1900, my goal is completeley different " I construct an empirical test of the metaethnic frontier theory. In other words, in Chapters 4"5 I attempt to travel all the way from micro-level assumptions to macro-level implications of the theory to an empirical test of the theoretical implications (including an explicit theoretical alternative).

4. Tainter: "one wonders about the ethnic solidarity of Renaissance armies that were filled with mercenaries, a matter that Turchin ignores when he simulates European territorial changes."

This observation proves precisely my point. So what happened to all those Renaissance states, like Milan and Florence , with their enitrely mercenary armies? Right, they were conquered by those states who relied mainly on national soldiers, like Castile with its magnificent tercios . Of course, Spain also employed mercenaries, including the Italians, but the sixteenth century's military professionals knew very well the worth of such troops (with the exception of the Swiss, and they had their own problems). The core of the Spanish army were Castillians; as long as the Habsburgs had enough of them they were unrivaled in Europe .

5. Tainter: "'Demographic-structural theory' builds on Jack Goldstone's excellent work on population growth and state breakdown, and on Turchin's own experience in population biology. This exercise quantifies how political instability and population interact. Unsurprisingly, Turchin's models show that interaction between population dynamics and a state's fiscal health produces cycles of expansion and breakdown."

Naked human minds are simply not equipped to model nonlinear dynamical processes rigorously. This is why we need mathematical models and computers. Furthermore, nonlinear feedbacks, even in simple models, can surprise us by producing completely unexpected dynamics; anybody who has extensive modeling experience has encountered this phenomenon repeatedly. Thus, there is no way to know ahead of time whether any specific model will produce cycles, contrary to what Tainter says. We can only find out by doing it the hard way " developing models from first principles and then numerically solving the resulting differential equations on the computer, in order to ascertain that the assumptions about the interactions between various variables actually would result in oscillations, and what would be the quantitative features of these oscillations (average period and amplitude, etc).

6. Tainter: "Turchin cites archaeological settlement data from Roman Gaul that display two peaks and troughs."

These are actually the least convincing data of the many data sets that I discuss. What about the English and the Chinese data? In particular, what about my time-series analysis of population dynamics and sociopolitical instability in the Chinese data, showing clear evidence of reciprocal feedbacks?

7. Tainter: "The quantification is built on ordinal scaling, judgemental assignment of values, and arbitrary cut-offs."

Any initial attempt to operationalize a theory for empirical testing is bound to be crude, and I acknowledged it when discussing the set-up of the test. I would argue, however, that it is a better research strategy to attempt an empirical test of theory, even if the procedure is imperfect, rather than wait until a perfect approach is developed. Testing procedures usually improve incrementally as a science progresses, but if we do not empirically test theories, science cannot progress.
Can we test Tainter's theory against mine with data?

One of the criticisms in the review is that "Turchin ignores problems of complexity in large societies." Of course, Tainter has published a book in 1988 titled "The collapse of complex societies" (CCS). I read the book and found it very useful and thought-provoking. In the book Tainter outlines a theory of state collapse, which provides an alternative to theories that I discuss in my book. Now, as I discussed in my book, I believe that the best way to achieve progress in science is by explicitly contrasting rival theories. Thus, I propose that we do just that for Tainter's theory and mine. Although I discuss several theories in my book, the most relevant comparison is to the demographic-structural theory, which also addresses the causes of state collapse. Below I sketch the outlines that this exercise might take. My account, naturally, is somewhat one-sided since I am one of the interested parties, and therefore I invite a response by Joseph Tainter (which I will post here if/when I get it).

The first criterion of good theory is that it should operate with clearly defined and potentially measurable quantities. In the demographic-structural theory the main dynamic variables are population numbers (in relation to the carrying capacity of the environment), the numbers of elites, and the fiscal strength of the state. In Historical Dynamics (HD) I discuss several variants of the demographic-structural theory, leading to somewhat different models (depending on the social and other characteristics of the studied states), but here I will focus for simplicity on the core model (see Section 7.2.2 of HD). The variables of the model have been operationalized to the point where they can be estimated, given the right kinds of data.

Contrast this situation with the main variable on which Tainter's theory is based, the complexity. On p. 23 of CCS he defines it as follows: "Complexity is generally understood to refer to such things as the size of a society, the number and distinctiveness of its parts, the variety of specialized social roles that it incorporates, the number of distinct social personalities present, and the variety of mechanisms for organizing these into a coherent, functioning whole. Augmenting any of these dimensions increases the complexity of a society." This definition is endorsed (actually, repeated verbatim) in a 1996 publication ("Getting down to Earth" Island Press). I would argue that this definition does not tell us how to measure complexity of any particular society.

As noted above (in point 7), Tainter criticized imperfections in the procedures I developed for testing various theories in HD. In another place, he criticizes me for using archaeological settlement data for testing the demographic-structural theory. All these criticisms are valid, but let us step back and look at the larger picture. Surely the research program in which we argue about the fine points of empirically testing theories is farther advanced than a program in which we have no idea how to test theories at all!

Second, a good theory should be coherent; that is, its predictions should follow necessarily from its premises (in other words, it should avoid logical and mathematical mistakes). Unfortunately, Tainter does not formalize his theory as a set of mathematical statements. This is actually another strike against it, because any vaguely stated theory is much harder to test (falsify in Popperian terms), and in science we generally value the falsifiability potential. In any case, we can use the verbal description of Tainter's theory (p. 118"123 of CCS). Without going into the details, I will simply state here that the verbal theory, as described, will translate into what is known as the first-order model. This means that the model based on Tainter's assumptions will not predict collapse (increase followed by sustained decline), but only equilibration at a steady point. For details, see Chapter 2 of HD (the first part explains the order thing, the second illustrates the ideas with an application to the geopolitical theory of Randal Collins; what I am essentially saying is that Tainter's theory is just like Collins').

Third, a good theory should successfully pass tough empirical tests. Tainter uses three case studies (Chapter 5 of CCS). I will discuss the case of the Roman collapse since I am more familiar with its history. In fact, when we read pp. 128"152 of CCS we hardly ever see the word "complexity". It reads as a fairly standard compilation of ideas about the Roman collapse put out by Gibbon, Hammond , Jones, Rostovzeff, Frank, etc. The peak was achieved with the establishment of the Principate by Augustus in 27 BCE. After that it was all downhill: revenues were insufficient, population declined, military costs increased, taxation became more and more crushing, the military revolts multiplied, and so on. Fine, but this "decline" went for five hundred years ! (The western Roman Empire collapsed, according to how historians recon it, in 476). And what does have complexity to do with it?

According to the demographic-structural theory, Rome experienced at least three collapses: the first century BCE transition between Republic and Principate, the third century civil wars between the Principate and Dominate, and the collapse of the Dominate in the sixth century. Each of these "secular cycles" was accompanied by population inrease then decline, elite overproduction then "thinning out", and state fiscal health then crisis. The details will be forthcoming as part of the book I am writing together with Sergey Nefedov, tentatively titled "Secular Cycles".

I realize that it may seem weak to cite work in progress, so I will point out that the demographic-structural theory has been rigorously tested with empirical data (but not with Roman). I refer to the time-series analysis of the Chinese population and instability data in Section 8.4 of HD. Of course, that is just one case study, but it shows that it is possible to test sociological theories of state collapse exactly in the same way that natural scientists test their dynamical theories about physical and biological phenomena. And other case studies are forthcoming (as part of the joint project with Nefedov).

If we seriously think about the potential of "complexity" in explaining state collapse, then it seems clear to me that the theory has no chance. Tainter himself cites such disparate examples of collapse as Hopewell , Cahokia, and Rome . The complexity (whichever way we define it) of Cahokia exceeded by far the levels of Hopewell (as is acknowledged by Tainter). Similarly, the complexity of the Roman Empire (with perhaps 60 million inhabitants) by far exceeded Cahokia (with 40,000 inhabitants). How could all of these three societies possibly collapse because they got too complex? Rome was three orders of magnitude more "complex" than Cahokia " clearly some other factor must be involved.

In summary, we can compare the two theories with the following handy table:

Criterion	Complexity theory	Demographic-structural
Operationability	absent	present
Coherence	absent	present
Empirical tests	absent	present
Successfully passing an empirical test	" (proper tests not performed)	yes

I repeat that the discussion above is just a sketch of how we might contrast the complexity and demographic-structural theories using the data. And I am hardly the disinterested party. Therefore I would welcome any comments/rebuttals.

δέκα τεχνικές για τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης

Ο Αμερικανός ακαδημαϊκός και στοχαστής, Νόαμ Τσόμσκι, αναλύει τις δέκα τεχνικές για τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Το κείμενο αποτελεί μέρος μιας συλλογής συνεντεύξεων του Ν.Τσόμσκι, όπου ο κορυφαίος διανοητής διαπιστώνει διεισδυτικές παρατηρήσεις για τους θεσμούς που διαμορφώνουν τη σκέψη του κοινού και οι οποίοι βρίσκονται στην υπηρεσία της ισχύος και του κέρδους.

1. Η τεχνική της διασκέδασης
Πρωταρχικό στοιχείο του κοινωνικού ελέγχου, η τεχνική της διασκέδασης συνίσταται στη στροφή της προσοχής του κοινού από τα σημαντικά προβλήματα και από τις μεταλλαγές που αποφασίστηκαν από τις πολιτικές και οικονομικές ελίτ, με ένα αδιάκοπο καταιγισμό διασκεδαστικών και ασήμαντων λεπτομερειών.

Η τεχνική της διασκέδασης είναι επίσης απαραίτητη για να αποτραπεί το κοινό από το να ενδιαφερθεί για ουσιαστικές πληροφορίες στους τομείς της επιστήμης, της οικονομίας, της Ψυχολογίας, της Νευροβιολογίας και της Κυβερνητικής. «Κρατήστε αποπροσανατολισμένη την προσοχή του κοινού, μακριά από τα αληθινά κοινωνικά προβλήματα, αιχμαλωτισμένη σε θέματα χωρίς καμιά πραγματική σημασία.

Κρατήστε το κοινό απασχολημένο, απασχολημένο, απασχολημένο, χωρίς χρόνο για να σκέφτεται· να επιστρέφει κανονικά στη φάρμα με τα άλλα ζώα». Απόσπασμα από το Όπλα με σιγαστήρα για ήσυχους πολέμους.

2 . Η τεχνική της δημιουργίας προβλημάτων, και στη συνέχεια παροχής των λύσεων
Αυτή η τεχνική ονομάζεται επίσης «πρόβλημα-αντίδραση-λύση». Πρώτα δημιουργείτε ένα πρόβλημα, μια «έκτακτη κατάσταση» για την οποία μπορείτε να προβλέψετε ότι θα προκαλέσει μια συγκεκριμένη αντίδραση του κοινού, ώστε το ίδιο να ζητήσει εκείνα τα μέτρα που εύχεστε να το κάνετε να αποδεχτεί.

Για παράδειγμα: αφήστε να κλιμακωθεί η αστική βία, ή οργανώστε αιματηρές συμπλοκές, ώστε το κοινό να ζητήσει τη λήψη μέτρων ασφαλείας που θα περιορίζουν τις ελευθερίες του.

Ή, ακόμη: δημιουργήστε μια οικονομική κρίση για να κάνετε το κοινό να δεχτεί ως αναγκαίο κακό τον περιορισμό των κοινωνικών δικαιωμάτων και την αποδόμηση των δημοσίων υπηρεσιών.

3. Η τεχνική της υποβάθμισης
Για να κάνει κάποιος αποδεκτό ένα απαράδεκτο μέτρο, αρκεί να το εφαρμόσει σταδιακά κατά «φθίνουσα κλίμακα» για μια διάρκεια 10 ετών. Μ' αυτόν τον τρόπο επιβλήθηκαν ριζικά νέες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες (νεοφιλελευθερισμός) στις δεκαετίες του 1980 και 1990.

Μαζική ανεργία, αβεβαιότητα, «ευελιξία», μετακινήσεις, μισθοί που δεν διασφαλίζουν πια ένα αξιοπρεπές εισόδημα· τόσες αλλαγές, που θα είχαν προκαλέσει επανάσταση, αν είχαν εφαρμοστεί αιφνιδίως και βίαια.

4. Η στρατηγική της αναβολής (Σαλαμοποιήση)
Ένας άλλος τρόπος για να γίνει αποδεκτή μια αντιλαϊκή απόφαση είναι να την παρουσιάσετε ως «οδυνηρή αλλά αναγκαία», αποσπώντας την συναίνεση του κοινού στο παρόν, για την εφαρμογή της στο μέλλον. Είναι πάντοτε πιο εύκολο να αποδεχτεί κάποιος αντί μιας άμεσης θυσίας μια μελλοντική. Πρώτα απ'όλα, επειδή η προσπάθεια δεν πρέπει να καταβληθεί άμεσα.

Στη συνέχεια, επειδή το κοινό έχει πάντα την τάση να ελπίζει αφελώς ότι «όλα θα πάνε καλύτερα αύριο» και ότι μπορεί, εντέλει, να αποφύγει τη θυσία που του ζήτησαν. Τέλος, μια τέτοια τεχνική αφήνει στο κοινό ένα κάποιο χρονικό διάστημα, ώστε να συνηθίσει στην ιδέα της αλλαγής, και να την αποδεχτεί μοιρολατρικά, όταν κριθεί ότι έφθασε το πλήρωμα του χρόνου για την τέλεσή της.

5 . Η στρατηγική του να απευθύνεσαι στο κοινό σαν να είναι μωρά παιδιά
Η πλειονότητα των διαφημίσεων που απευθύντονται στο ευρύ κοινό χρησιμοποιούν έναν αφηγηματικό λόγο, επιχειρήματα, πρόσωπα και έναν τόνο ιδιαιτέρως παιδικό, εξουθενωτικά παιδιάστικο, σαν να ήταν ο θεατής ένα πολύ μικρ ό παιδί ή σαν να ήταν διανοητικώς ανάπηρος.

Όσο μεγαλύτερη προσπάθεια καταβάλλεται να εξαπατηθεί ο θεατής, τόσο πιο παιδιάστικος τόνος υιοθετείται από τον διαφημιστή. Γιατί; «Αν [ο διαφημιστής] απευθυνθεί σε κάποιον σαν να ήταν παιδί δώδεκα ετών, τότε είναι πολύ πιθανόν να εισπράξει, εξαιτίας του έμμεσου και υπαινικτικού τόνου, μιαν απάντηση ή μιαν αντίδραση τόσο απογυμνωμένη από κριτική σκέψη, όσο η απάντηση ενός δωδεκάχρονου παιδιού». Απόσπασμα από το «Όπλα με σιγαστήρα για ήσυχους πολέμους».

6 . Η τεχνική του να απευθύνεστε στο συναίσθημα μάλλον παρά στη λογική
Η επίκληση στο συναίσθημα είναι μια κλασική τεχνική για να βραχυκυκλωθεί η ορθολογιστική ανάλυση, επομένως η κριτική αντίληψη των ατόμων. Επιπλέον, η χρησιμοποίηση του φάσματος των αισθημάτων επιτρέπει να ανοίξετε τη θύρα του ασυνείδητου για να εμφυτεύσετε ιδέες, επιθυμίες, φόβους, παρορμήσεις ή συμπεριφορές...

7. Η τεχνική του να κρατάτε το κοινό σε άγνοια και ανοησία
Συνίσταται στο να κάνετε το κοινό να είναι ανίκανο να αντιληφθεί τις τεχνολογίες και τις μεθοδολογίες που χρησιμοποιείτε για την υποδούλωσή του. «Η ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχεται στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις πρέπει να είναι πιο φτωχή, ώστε η τάφρος της άγνοιας που χωρίζει τις κατώτερες τάξεις από τις ανώτερες τάξεις να μη γίνεται αντιληπτή από τις κατώτερες». Απόσπασμα από το «Ὀπλα με σιγαστήρα για ήσυχους πολέμους».

8. Η τεχνική του να ενθαρρύνεις το κοινό να αρέσκεται στη μετριότητα
Συνίσταται στο να παρακινείς το κοινό να βρίσκει «cool» ό,τι είναι ανόητο, φτηνιάρικο και ακαλλιέργητο.

9. Η τεχνική του να αντικαθιστάς την εξέγερση με την ενοχή
Συνίσταται στο να κάνεις ένα άτομο να πιστεύει ότι είναι το μόνο υπεύθυνο για την συμφορά του, εξαιτίας της διανοητικής ανεπάρκειάς του, της ανεπάρκειας των ικανοτήτων του ή των προσπαθειών του. Έτσι, αντί να εξεγείρεται εναντίον του οικονομικού συστήματος, απαξιώνει τον ίδιο τον εαυτό του και αυτο-ενοχοποιείται, κατάσταση που περιέχει τα σπέρματα της νευρικής κατάπτωσης, η οποία έχει μεταξύ άλλων και το αποτέλεσμα της αποχής από οποιασδήποτε δράση. Και χωρίς τη δράση, γλιτώνετε την επανάσταση!

10. Η τεχνική του να γνωρίζεις τα άτομα καλύτερα από όσο γνωρίζουν τα ίδια τον εαυτό τους
Στη διάρκεια των τελευταίων πενήντα ετών, οι κατακλυσμιαία πρόοδος της επιστήμης άνοιξε μια ολοένα και πιο βαθειά τάφρο ανάμεσα στις γνώσει του ευρέως κοινού και στις γνώσεις που κατέχουν και χρησιμοποιούν οι ιθύνουσες ελίτ.

Χάρη στη Βιολογία, τη Νευροβιολογία και την Εφαρμοσμένη Ψυχολογία, το «σύστημα» έφτασε σε μια εξελιγμένη γνώση του ανθρώπινου όντος, και από την άποψη της φυσιολογίας και από την άποψη της ψυχολογίας.

Το σύστημα έφτασε να γνωρίζει τον μέσο άνθρωπο καλύτερα απ' όσο γνωρίζει ο ίδιος τον εαυτό του. Αυτό σημαίνει ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων, το σύστημα ασκεί έναν πολύ πιο αυξημένο έλεγχο και επιβάλλεται με μια μεγαλύτερη ισχύ επάνω στα άτομα απ' όσο τα άτομα στον ίδιο τον εαυτό τους.

Και όμως για να καταρρεύσουν όλα αυτά αρκεί μια στιγμή αφύπνισης. Το "κόκκινο χάπι" που έλεγε ο Μορφέας στόν Νέο στην ταινία Μatrix. Αν υπάρξει έστω μια φευγαλέα στιγμή αφύπνισης όλο το οικοδόμημα καταστρέφεται και πέφτει όπως μια κουρτίνα, και το κυριότερο η κουρτίνα αυτή δεν μπορεί να αναρτηθεί ξανά. Για αυτό σας παρουσιάζουμε τις 10 τεχνικές, μόλις τις παρατηρήσετε ότι συμβαίνουν γύρω σας και εφαρμόζονται κάθε μέρα, η αφύπνιση έρχεται νομοτελειακά. Για όποιον θέλει περισσότερη αφύπνιση ας διαβάσει το "σπήλαιο του Πλάτωνα" και θα ξημερώσει ένας καινούριος κόσμος.